Black Friday’in Ortaya Çıkış Hikayesi
Efsane Cuma (Black Friday), artık pek çoğumuzun bildiği üzere her sene Kasım ayının son haftasında gerçekleşen bir alışveriş aktifliği. Bu aktiflik kapsamında pek çok marka ve e-ticaret platformu büyüklü küçüklü indirim kampanyaları düzenliyor.
Yıllar içerisinde değişime uğrayan Black Friday’de bazı markalar yalnızca bir günü seçerken kimi markalar ve platformlar ise Kasım ayı boyunca indirim yapmayı seçiyor. Bu sene 25 Kasım tarihine denk gelen Black Friday hakkında bu kısa özetten sonra gelin bir de hikayesine göz atalım.
Efsane Cuma olarak anmaya başladığımız Black Friday nasıl ortaya çıktı?
Günümüzde bir ismi olsa da, Black Friday’in temsil ettiği alışveriş kültürünün aslında uzunca yıllar bir ismi olmadı.
ABD’de kutlanan en önemli bayramlardan biri olan ve Kasım ayının son haftasına denk gelen ‘Şükran Günü’, ülkede aynı zamanda Noel ve yeni yıl kutlamalarıyla sonlanan uzun bir ‘kutlama’ döneminin başlangıcıydı. Bu dönemde hediye alma ve alışveriş yapma davranışları yükselişe geçtiği için, hem markalar hem tüketiciler için fırsata dönüşen bu ‘alışveriş günü’ ortaya çıktı.
Şükran Günü’nden bir gün sonraki cuma gününe denk gelen bu alışveriş günü, yıllar içerisinde ABD’nin en yoğun alışveriş gününe dönüştü. Günün tarihi ise haliyle Şükran Günü ile belirlendi.
Ancak ABD’de Şükran Günü’nün ne zaman kutlanacağı da uzun yıllar boyunca belirsizdi. Kökeni 1600’lü yıllara uzanan ve hasat bayramı olarak kutlanan Şükran Günü, uzunca yıllar 25 Kasım’da kutlandı.
1789’da ABD Lideri George Washington , 26 Kasım Perşembe gününü Şükran Günü ilan etti. Fakat ilerleyen yıllarda tarihe ve güne yönelik pek çok baş karışıklığı yaşandı. Bu baş karışıklığı, 1941’de Kongre tarafından alınan bir kararla giderildi ve Şükran Günü’nü Kasım’ın dördüncü Perşembesi yapan bir yasa kabul edildi. Böylece Kasım’ın dördüncü Cuması da ‘Black Friday’ olmuş oldu.
Herkes için olumlu tesiri olan bir gün neden ‘Black Friday’ (Kara Cuma) olarak anıldı? Black Friday ismi nereden geldi?
Black Friday ismi nereden geldi sorusuna verilen farklı yanıtlar var. Bu öykülerden birincisine nazaran siyah, satış yapan işletmeler ve muhasebecileri için olumlu mana söz eden bir renk. Zira muhasebeciler defterlerinde kârı belirtmek için siyah, ziyanı belirtmek için de kırmızı mürekkep kullanıyorlar.
Yıl boyunca ziyanı temsil eden ‘kırmızı’ ile dolan defterler, Black Friday günü ‘siyaha’ dönüp kârla dolduğu için de bu güne ‘Black Friday’ dendiği söyleniyor. Lakin bu öykü doğruluğu kabul gören bir kıssa değil. En azından güne ismini vermesi açısından…
İsmin temel kaynağı bu çılgın alışveriş gününde ortaya çıkan ‘kara manzara’. İsmi verenler ise polisler… Black Friday’de yaşanan kaos, yoğun trafik, mağazalarda yaşanan izdiham gibi manzaralar sebebiyle çok yoğun çalışan Philadelphia’daki polis memurları, bu yorucu güne ‘Black Friday’ demeye başladılar.
Ticaretin bu isimden ziyan göreceğini düşünen markalar ne kadar değişmesi için uğraşıp ‘Büyük Cuma’ üzere isimler kullanmayı deneseler de yıllar içinde isim tüm ABD genelinde yayıldı. Akabinde ise dünya genelinde…
‘Black Friday’ sözünün birinci kere kullanıldığı olayın ise aslında bildiğimiz ‘Black Friday’ ile ilgisi yok
Her ne kadar spesifik olaran ‘Efsane Cuma’ dediğimiz gün ile teması olmasa da, ismin öyküsü anlatılırken sık sık birinci kere kullanıldığı 24 Ekim 1929’a da değinilir. Bu tarih Amerika’da Büyük Buhran’ın başladığı tarih olarak bilinir.
ABD’de ve dünyada ‘Black Friday’ tabirinin birinci defa kullanıldığı bu tarih, iki borsacının altın piyasasına müdahale etmek ve haksız çıkar elde etmek için attıkları adımların tespit edilmesi sonrası piyasanın apansız çöküşe geçtiği ve binlerce Amerikalının iflasa sürüklendiği gün olarak karşımıza çıkar. Borsanın çöktüğü Perşembe günü, Cuma günü gazete manşetlerine ‘Black Thursday’ olarak yansır. Tesirlerinin hissedildiği birinci gün ise Black Friday’dir…
Black Friday günlerinde yıllar içerisinde pek çok şiddet olayı ve izdiham yaşandı
Black Friday’in isminin polisler tarafından koyulduğunu söylemiştik. O vakitten bu vakte polisler açısından pek değişen bir durum olmadı. Black Friday, yıllar uzunluğu olaylarla dolu bir gün oldu.
Kayıtlara nazaran en makus Kara Cuma 2008 yılında yaşandı. ABD’nin en büyük market zincirlerinden biri olan Walmart’ta, alışveriş yapmak isteyen kalabalığın altında ezilen bir vatandaş hayatını kaybetti.
2011 yılının Kara Cuması’nda Los Angeles Walmart’ın teknoloji kısmında, bir insan %60 indirimle Nintendo Wii alabilmek için kalabalığa biber gazı sıktı.
2009 yılında ise Kaliforniya Walmart’ta garip bir olay gerçekleşti. Alışveriş yapmaya gelen kalabalık o kadar çığırından çıktı ki, mağaza polis tarafından korunmak zorunda kaldı. Bu olay da üstteki örnekte olduğu üzere mağazanın teknoloji kısmında, sabahın erken saatlerinde gerçekleşti. Mağaza ise birkaç saat sonra kapatıldı.
2012 yılının Kara Cuma’sı ise Florida Walmart’ta makûs olaylara mesken sahipliği yaptı. İndirim peşinde koşan kalabalığın mağazaya kalıcı hasarlar vermesi Kara Cuma vakti alışılmış bir şey. Lakin bu sefer, sadece bir park yeri hakkında tartışan beşerler birbirlerini vurdular.
İnsan, indirim uğruna yaşanan şeyleri gördükçe hayret etmeden duramıyor. Kara Cuma bir pencereden bakıldığı vakit hakikaten yılın en hoş vakitlerinden biri ve neyse ki artık alışverişler e-ticaret platformları üzerinden yapıldığı için bu türlü tatsız görünümlerle eskisi kadar sık karşılaşılmıyor.
Türkiye’de Black Friday indirimleri ne durumda?
Ülkemizde geçtiğimiz birkaç yılda ‘Black Friday’ kültürü ‘Efsane Cuma’ ismiyle yaygınlaştı. Artık pek çok e-ticaret platformu Kasım ayında farklı tarihleri ‘Efsane Cuma’ indirimleri ile geçiriyor.
Bu indirimler kapsamında aklınıza gelebilecek her kategoriden eserde indirimler yapılıyor. Tüketiciler olarak bizler de bu süreçte bilhassa gereksinimimiz olan eserleri indirimde yakalamaya çalışıyor; büyük markaların eserlerine indirimli fiyatlarla sahip olma talihi yakalıyoruz.
Bu sene dikkat çeken indirimlere imza atan platformlardan biri ise Turkcell Pasaj
Pek çok mağaza ve online satış platformunun tersine Turkcell Pasaj’da 14 Kasım tarihinde başlayan Efsane Cuma indirim aktifliği, 25 Kasım Cuma günü saat 23:59’a kadar devam edecek.
Turkcell’de Fırsatlar Pasajı kapsamında sürecek Black Friday indirimleri ise 12 Kasım’da başladı ve 27 Kasım tarihine kadar devam edecek. Toplam 15 gün sürecek olan bu indirim etkinliğinde, farklı kategorilerde yer alan yüzlerce ürün indirime girecek.
Apple, Xiaomi, Samsung, Dyson, LG, Arzum, Vestel, Braun, Fakir, Asus gibi dev markaların yüzlerce ürününü kapsayan Efsane Cuma kampanyası sayesinde ‘biraz indirime girse alırım’ dediğimiz akıllı telefon, bilgisayar ve cep telefonu aksesuarları gibi eksiklerimizi Turkcell Pasaj’dan satın alabileceğiz.
Aynı vakitte yalnızca ferdî teknoloji gereksinimlerimiz için değil konutlarımız için de aklınıza gelebilecek her cinsten teknolojik eser için cazip fırsatlar tekrar Turkcell Pasaj’da olacak.
Her gün 5 büyük üründe ‘indirim üzere indirim’ dedirtecek oranlarla fırsatlar sunulacak
Ülkemizde Black Friday üzere günlere yönelik en büyük tenkitlerden biri, indirim oranlarının kimi vakit bizi çok da tatmin etmiyor oluşu. Turkcell Pasaj ise yüzlerce eserde daima olacak indirimlere ek olarak her gün 5 büyük eserde yüksek indirim oranları uygulayarak kıymetli gereksinimlerimizi tatmin eden indirim oranlarıyla satın alabilmemizi sağlayacak.
Kampanya müddeti boyunca her akşam 21:00’da uygulanacak bu büyük indirimlerde tabii ki ürünler stoklarla sınırlı olacak. Bu yüzden saati kaçırmadan Turkcell Pasaj’ı ziyaret etmekte yarar var.
Ayrıca eklemek gerekir ki Turkcell Pasaj faturaya ek alışveriş ve taksitlendirme seçeneği üzere ödeme kolaylıkları da sunuyor. Bu da platformdan alışveriş yapmayı daha cazip hale getiriyor. Siz de satın almak istediğiniz ve indirimde yakalamak istediğiniz eserler varsa vakit kaybetmeden Turkcell Pasaj’a göz atabilirsiniz.